Vorige week stond ik om 22:30 uur voor een appartementencomplex in de Grote Waal. Wilbert had me gebeld met een noodgeval: “De wc staat vol en het water komt nu ook door het plafond bij de benedenburen.” Precies het scenario waar elke appartementbewoner bang voor is. Binnen 25 minuten had ik de verstopte wc appartement Hoorn ontstopt en de overlast gestopt. Maar wat was hier nou precies aan de hand?
Waarom appartementen in Hoorn vaker last hebben van verstoppingen
Na 25 jaar als loodgieter in Hoorn heb ik een duidelijk patroon gezien. Vooral in de naoorlogse flats in de Grote Waal en de monumentale panden in de Binnenstad kom ik regelmatig terug voor wc-verstoppingen. En dat heeft alles te maken met hoe deze gebouwen destijds zijn aangelegd.
In de Grote Waal zie je bouwperiodes van 1965 tot 1995. De jaren ’60 flats hebben nog gietijzeren standleidingen. Stevige dingen, maar na zestig jaar zie je corrosie en ruwheid aan de binnenkant. Elk klein oneffenheid wordt een verzamelpunt voor toiletpapier en andere spullen. De overgang naar PVC in de jaren ’70 en ’80 bracht nieuwe problemen, bij Wilbert bleek de verstopping precies op zo’n overgang tussen oud en nieuw te zitten.
De Binnenstad is nog een ander verhaal. Daar heb je te maken met loden leidingen uit de negentiende eeuw, koper uit de wederopbouwperiode, en moderne PVC waar ze gerenoveerd hebben. Een lappendeken van materialen, elk met zijn eigen doorsnede en hellingshoek. Geen wonder dat verstoppingen daar aan de orde van de dag zijn.
Het appartement-specifieke rioleringssysteem
Wat veel mensen niet beseffen: jouw wc-afvoer in een appartement werkt fundamenteel anders dan in een vrijstaande woning. Je afvoer komt uit op een verticale standleiding die door het hele gebouw loopt. Die standleiding verzamelt het afvalwater van alle appartementen boven elkaar.
Bij Wilbert zat het probleem in die standleiding. Iemand op de vierde verdieping had vochtige doekjes doorgespoeld, die “doorspoelbare” variant die je overal ziet. Die doekjes lossen niet op zoals toiletpapier. Ze blijven plakken in de bochten, vooral waar de horizontale leiding van jouw appartement overgaat in de verticale standleiding.
En dan krijg je een sneeuwbaleffect. Meer toiletpapier blijft hangen, vet uit de keuken plakt eraan vast, en binnen een paar dagen heb je een complete blokkade. Het water van boven zoekt dan de weg van de minste weerstand, vaak via de wc op de verdieping eronder.
De technische specificaties die het verschil maken
Volgens de Nederlandse NEN-normen moet een wc-afvoer minimaal 90 mm diameter hebben. In de praktijk zie ik in Hoorn meestal 110 mm. Maar de hellingshoek is net zo belangrijk. Die moet tussen de 1:50 en 1:100 liggen. Te steil en het water schiet weg terwijl vaste stoffen achterblijven. Te vlak en alles blijft liggen.
In de oudere flats in de Grote Waal uit de jaren ’60 zie ik regelmatig te steile afvoeren. Dat was toen de standaard, maar geeft nu problemen. Bij renovaties pas ik die hellingshoek waar mogelijk aan. Dat scheelt enorm in toekomstige verstoppingen.
Herfstproblemen die ik nu veel zie
November is een drukke maand voor verstoppingen. En dat heeft een concrete reden. De combinatie van bladeren via dakgoten, meer regenwater, en mensen die hun CV weer aanzetten creëert een perfecte storm.
Vorige week had ik drie meldingen in de Bangert En Oosterpolder. Allemaal dezelfde oorzaak: bladeren die via de hemelwaterafvoer in het rioolsysteem waren gekomen. Bij appartementen met een gecombineerd rioolstelsel, waar regenwater en afvalwater samenkomen, zie je dit elk jaar in oktober en november.
Maar er speelt nog iets anders. Als mensen hun CV weer opstarten na de zomer, gaan ze vaker douchen en baden. Meer warm water betekent meer vet dat via de keuken en badkamer de afvoer ingaat. Dat vet stolt in de koudere leidingen en vormt een laag waar andere troep aan blijft plakken.
Bevriezing bij extreme kou
Iets waar je in Hoorn rekening mee moet houden: de ligging aan het Markermeer zorgt voor koudere winters dan je iets landinwaarts hebt. Bij appartementen op de bovenste verdiepingen kan de ontluchtingspijp door het dak bevriezen. Dan krijg je een vacuüm in het systeem en spoelt je wc niet goed door.
Ik adviseer bewoners op de bovenste verdieping altijd om bij strenge vorst de verwarming niet te laag te zetten. Ook niet als je een weekend weg bent. Die paar euro extra aan gas zijn niets vergeleken met de kosten van een bevroren afvoer.
Wat je zelf kunt doen (en vooral niet moet doen)
Eerste regel: geen chemische ontstoppers. Ik zie regelmatig schade aan rubber afdichtingen en oude leidingen door dat spul. In de monumentale panden in de Binnenstad kan het zelfs de oude loden leidingen aantasten. Bovendien lost het het probleem vaak niet op, het verplaatst het alleen verder de leiding in.
Wat wel werkt? Begin met de klassieke ontstopper. Zorg voor voldoende water in de pot en pomp krachtig op en neer. Bij lichte verstoppingen is dit vaak genoeg. Ik heb Fieke uit de Venenlaan-Kwartier vorige maand nog uitgelegd hoe je dit goed doet. Binnen vijf minuten had ze het zelf opgelost.
Het soda-azijn trucje dat echt werkt
Voor hardnekkiger gevallen gebruik ik zelf ook een mengsel van soda en azijn. Giet een kop soda in de wc, gevolgd door een halve fles natuurazijn. Het gaat schuimen en borrelen, dat hoort zo. Laat het een nacht inwerken en spoel de volgende ochtend door met heet water. Niet kokend, want dat kan oude leidingen beschadigen.
Dit werkt vooral goed bij organische verstoppingen. Bij voorwerpen zoals een tandenborsteltje of een speelgoedautootje (ja, dat komt vaker voor dan je denkt) helpt het natuurlijk niet. Dan moet je toch echt 085 019 81 06 bellen.
Wanneer bel je de loodgieter?
Er zijn duidelijke signalen dat je het niet meer zelf kunt oplossen. Water dat terugkomt via andere afvoerpunten is een alarmsignaal. Dat had Wilbert ook, het water kwam niet alleen in zijn eigen wc omhoog, maar ook bij de benedenburen door het plafond. Dan weet je dat de verstopping in de gemeenschappelijke standleiding zit.
Meerdere verstopte afvoeren tegelijk is ook een teken van een groter probleem. Als je wc, douche en wastafel allemaal langzaam weglopen, zit de verstopping waarschijnlijk verder in het systeem. Dat kun je niet zelf oplossen.
En dan heb je terugkerende verstoppingen. Boris uit de Binnenstad belde me vorige maand omdat zijn wc voor de derde keer in twee maanden verstopt zat. Met een camera-inspectie vond ik een barst in de oude loden leiding waar wortels doorheen groeiden. Elke keer dat hij ontstopte, kwamen die wortels terug.
De VvE-procedure die je moet kennen
Hier gaat het vaak mis. Veel appartementbewoners bellen direct een loodgieter als hun wc verstopt zit. Maar als de verstopping in de gemeenschappelijke standleiding zit, is de VvE verantwoordelijk. En die hebben vaak collectieve contracten met ontstoppingsbedrijven tegen betere tarieven.
Mijn advies: meld een verstopping altijd eerst bij je VvE-beheerder. Die kunnen bepalen of het een individueel of gemeenschappelijk probleem is. Bij twijfel kun je ook mij bellen, ik kan vaak al aan de telefoon inschatten waar het probleem zit.
Moderne technieken die ik gebruik
De grootste game-changer van de laatste jaren is de rioolcamera. Met een flexibele kabel met HD-camera kan ik tot 50 meter ver in de leidingen kijken. Bij Wilbert zag ik direct dat de verstopping op 8 meter zat, precies bij de overgang van zijn horizontale afvoer naar de standleiding.
Dat bespaart niet alleen tijd, maar vooral ook onnodige breekwerkzaamheden. In de monumentale panden in de Binnenstad is dat cruciaal, je wilt niet zomaar beginnen hakken in historische vloeren als je niet precies weet waar het probleem zit.
Hogedruk reiniging aangepast aan het leidingtype
Na de camera-inspectie weet ik precies welk type leiding ik voor me heb. En dat bepaalt de druk die ik kan gebruiken. Oude gietijzeren standleidingen uit de jaren ’60 verdragen minder druk dan moderne PVC leidingen. Te veel druk en je beschadigt de leiding, te weinig en je lost de verstopping niet op.
Bij Wilbert gebruikte ik een pulserende waterstraal van 80 bar. Dat was genoeg om de prop vochtige doekjes los te maken, zonder de oude gietijzeren leiding te beschadigen. Binnen twintig minuten stroomde alles weer normaal af.
Preventief onderhoud dat echt werkt
Volgens mij is preventie altijd beter dan genezen. En dat geldt zeker voor wc-verstoppingen. Spoel maandelijks je toilet door met een emmer heet water gemengd met een kop soda. Dit voorkomt vetophoping en houdt de leidingen schoon.
Plaats ook een prullenbakje in het toilet. Klinkt simpel, maar het voorkomt dat gasten uit gewoonte dingen doorspoelen die er niet in horen. Die paar euro voor een prullenbak kunnen je honderden euro’s aan ontstoppingskosten besparen.
Waarschuwingssignalen die je niet moet negeren
Let op deze vroege tekenen van een naderende verstopping: water dat langzamer wegzakt dan normaal, borrelende geluiden tijdens het doorspoelen, water dat even omhoog komt voordat het wegzakt, en een rioollucht die uit de wc komt.
Bij deze signalen is het tijd voor actie. Wacht niet tot de verstopping compleet is. Een preventieve check kost €80, een spoedreparatie op zaterdagavond €250. Dat is snel gerekend.
Kosten en collectieve contracten
Een eenvoudige ontstopping kost tussen de €80 en €150. Camera-inspectie komt daar bovenop met €100-200. Bij complexe verstoppingen in de standleiding kunnen de kosten oplopen tot €500 of meer. Maar daar zijn slimme oplossingen voor.
Veel VvE’s in Hoorn sluiten tegenwoordig collectieve ontstoppingscontracten af. Dat scheelt aanzienlijk in de kosten en voorkomt discussies achteraf. Informeer bij je VvE of zo’n regeling bestaat. Zo niet, stel het dan voor op de volgende vergadering.
Bij mijn vaste VvE-contracten bied ik 24/7 spoedhulp tegen een vast tarief van €125 per ontstopping. Dat is goedkoper dan wat individuele bewoners betalen, en je hebt altijd iemand die het gebouw kent en de leidingen in kaart heeft.
Specifieke situaties in Hoornse wijken
In de Grote Waal zie ik vooral problemen bij de overgang van gietijzer naar PVC. Die flats uit de jaren ’60 hebben vaak nog de originele gietijzeren standleidingen, maar bij renovaties zijn de horizontale afvoeren vervangen door PVC. Op die overgangen ontstaan vaak lekkages en verstoppingen.
De Binnenstad heeft zijn eigen uitdagingen. Die loden leidingen uit de negentiende eeuw zijn inmiddels 150 jaar oud. Corrosie, aanslag en wortelingroei zijn daar aan de orde van de dag. Bij panden rond het Westfries Museum en de Hoofdtoren zie ik regelmatig dat een camera-inspectie noodzakelijk is om de exacte oorzaak te vinden.
Het effect van de Hoornse bodemgesteldheid
Iets wat veel mensen niet weten: de bodem in Hoorn is relatief zuur door de ligging aan het voormalige Zuiderzee-gebied. Dat verhoogt het corrosierisico bij oude loden en gietijzeren leidingen. In de Binnenstad zie ik daarom vaker lekken en zwakke plekken dan in nieuwere wijken.
Bij renovaties adviseer ik altijd om oude loden leidingen volledig te vervangen, niet alleen te repareren. Die paar honderd euro extra zijn goed besteed als je bedenkt dat lood ook gezondheidsrisico’s met zich meebrengt.
Nieuwe regelgeving en toekomst
Per 1 januari 2025 zijn de eisen voor sanitaire installaties in appartementen aangescherpt. Nieuwe appartementen moeten nu standaard worden uitgerust met ontstoppingsstukken op strategische plaatsen. Dat maakt toekomstig onderhoud eenvoudiger en goedkoper.
Trouwens, er komt ook meer nadruk op waterbesparende toiletten. Dat klinkt goed voor het milieu, maar kan paradoxaal genoeg tot meer verstoppingen leiden. Minder spoelwater betekent minder kracht om alles door de leiding te duwen. Bij waterbesparende toiletten moet je dus extra alert zijn op wat je doorspoelt.
Als loodgieter met 25 jaar ervaring in Hoorn zie ik dat de rioleringsproblematiek alleen maar toeneemt. Veel naoorlogse flats hebben verouderde systemen die aan vervanging toe zijn. Maar ik zie ook positieve ontwikkelingen. Slimme sensoren die verstoppingen vroegtijdig detecteren komen steeds meer beschikbaar.
Het belangrijkste blijft: wees zuinig op je riolering. Spoel alleen door wat er doorheen hoort, onderhoud preventief en schakel bij twijfel altijd een professional in. En heb je een acute verstopping? Bel gerust 085 019 81 06, ook ’s avonds of in het weekend. Want zoals Wilbert kan bevestigen: binnen een half uur ben ik ter plaatse en los ik het probleem op.
Waarom hebben appartementen in de Grote Waal vaker last van verstoppingen?
De flats uit de jaren ’60 in de Grote Waal hebben nog gietijzeren standleidingen die na zestig jaar corrosie en ruwheid vertonen. Bij renovaties zijn de horizontale afvoeren vervangen door PVC, en precies op die overgangen tussen oud en nieuw ontstaan vaak verstoppingen. De combinatie van verschillende materialen met elk hun eigen doorsnede en hellingshoek maakt het systeem gevoelig voor problemen.
Wat kost het ontstoppen van een wc in een appartement in Hoorn?
Een eenvoudige ontstopping kost tussen de €80 en €150. Camera-inspectie komt daar bovenop met €100-200. Bij complexe verstoppingen in de gemeenschappelijke standleiding kunnen de kosten oplopen tot €500 of meer. Veel VvE’s in Hoorn hebben collectieve contracten met betere tarieven, dus informeer eerst bij je beheerder voordat je zelf een loodgieter belt.
Hoe voorkom ik verstoppingen in mijn appartement in Hoorn?
Spoel maandelijks je toilet door met een emmer heet water gemengd met een kop soda. Dit voorkomt vetophoping en houdt de leidingen schoon. Plaats een prullenbakje in het toilet om te voorkomen dat gasten dingen doorspoelen die er niet in horen. Spoel alleen toiletpapier door, geen vochtige doekjes of andere producten. Let op vroege waarschuwingssignalen zoals langzaam wegspoelend water of borrelende geluiden.
Waarom zie je in de herfst meer wc-verstoppingen in Hoorn?
In november zie ik veel verstoppingen door de combinatie van bladeren via dakgoten, meer regenwater, en mensen die hun CV weer aanzetten. Bij appartementen met een gecombineerd rioolstelsel komen bladeren via de hemelwaterafvoer in het systeem. Daarnaast zorgt meer warm water voor meer vet dat via keuken en badkamer de afvoer ingaat. Dat vet stolt in de koudere leidingen en vormt een laag waar andere troep aan blijft plakken.
Wanneer is een wc-verstopping de verantwoordelijkheid van de VvE?
Als de verstopping in de gemeenschappelijke standleiding zit is de VvE verantwoordelijk. Signalen hiervan zijn water dat terugkomt via andere afvoerpunten of overlast bij meerdere appartementen tegelijk. Meld een verstopping altijd eerst bij je VvE-beheerder voordat je zelf een loodgieter inschakelt. Zo voorkom je dat je blijft zitten met de rekening voor een gemeenschappelijk probleem.
